Sunday, April 5, 2015

49. "Чероки жип ба монгол эмс".

\дуусаагүй \ 50. Нийтлэлч Алхан Болд. "Чероки жип ба монгол эмс".
/...Pots, pans. Cherokee women became fretful, jealous of the wives of these white men who had so many pots-often more pots than people at their table. And cloth enough for clothing, every diapers for their babies, even rags for cleaning.
The Cherokee woman would go to the homes of clan sisters married to whites in order to marvel at their riches and watch spellbound the work...
They and half-breed sons will build taverns on these roads and put ferries at the river crossings, and thereby make more wealth. They will charge the poor Indian to cross his own river...". page 37, "Trail of Tears" by John Ehle. 1988.

Монголд "Чероки" гэж сайхан жип байдгийг л мэдэхээс биш, асар уудам Америк тивийн уугуул эзэд нь Чероки, Апаче гэхчлэн монголойд төрхтэй хүмүүс байсан, одоо бараг мөхсөнийг мэддэг хүн Монголд ховор. Үлдсэн индианууд ийнхүү http://www.nytimes.com/2015/05/29/opinion/selling-off-apache-holy-land.html?_r=0 бараг өдрөө хүлээж байгааг сонирхох сөхөөтэй хүн манай улсад бий бил үү?  АНУ-ын арми зэвсгээ Chinook, Creek, Lakota, Ute, Tomahawk гэхчлэн европын цагаачдад эзлэгдээд одоо бараг үгүй болсон индиан аймгууд, удирдагчдын нэрээр нэрлэдэг. Хамгийн сүүлийн нисдэг тэргээ тэд Comanche\команчи\ гэж нэрлээд буй. Команчи нар бол дайчин Апачи-нуудыг хөөж байсан индиан омог. АНУ-д бас Redskins\"улаан арьстнууд"\ гэх баг ч бий. Улаан арьстай хүн гэж байдаг бил үү?! Хэрвээ уугуул хүмүүс АНУ-д зонхилох, үгүй ядаж томоохон байр суурьтай байсан бол тэдний нэрээр элдэв юмсаа нэрлэхэд буруу юмгүйсэн.
Дэлхий даяар тархсан нэг уран хэллэг бий. "Хамгийн сайн индиан бол үхсэн индиан" гэх доромжлол. Уугуул эздийг нь алж, дээрэлхэж байх үедээ гаргасан европын колоничлогчдын тараасан хэлц үг. Индиан хүмүүс Америк тивд ирээд 15000 жил амьдарсныхаа дараа Европоос ирсэн колоньчлогчдод  хядуулж/100 сая индианчууд алагдсан/, нилээд нь уусаад, үлдсэн нь өнөөдөр мөхөж дуусч байна. Генетикийн дарааах судалгааг уншихад та бидэнд илүүдэхгүй: http://www.vesti.ru/doc.html?id=2631757&tid=107816

Америк тивийн 100 сая уугуул иргэдийг хядаад одоогийн байгуулсан  вропчууд өнөөдөр бидэнд шударга ёс, ардчилалыг зааж байгаа билээ. https://it.wikipedia.org/wiki/Genocidio_dei_nativi_americani
Одоо цагаачдад эзлэгдэж эхэлж байгаа Европ тивийн уугуул иргэд Америкийн индианчуудыг ойлгож эхэлж байх шиг. Францын хөл бөмбөгийн шигшээ Африкийн шигшээ л болж байна.

Уул уурхайд ажиллахаар монголчууд нутгийн индианчууд хэмээн хөдөөний монголчуудаа нэрлэх болжээ. Холливуудын байлдаантай 2-3 кино үзчихээд тэд хөдөөний ах дүүсээ ийнхүү дээрэнгүй нэрлэж байгаа нь тэр. Тэр индиануудыг мэдэх үү?
Тэр баларсан индианууд, Чероки нарыг битгий хэл өөрсдийгээ ч тоодоггүй  тийм их зантай түмэн бол манайхан...
Чероки нар, шуудхан хэлэхэд, эм буюу эмэгтэй үндэстэн болоод мөхсөн юм билээ. Европ цагаачид очиход Америкийн индианууд, түүний дотор Чероки нар ямаршуу байдалтай угтсан бэ? Индиан эмс европынхоос хавьгүй илүү эрх мэдэлтэй байдаг нь харагдав. Индиан эм хэнтэй суухаа шииддэг, нөхрийнх нь барьсан гэр, хүүхдүүд нь эхнэрийнх нь хэмээн тооцогддог байв. Хэрвээ хэт олон хүүхэд төрүүлж, эсвэл аль нэгэн хүүхэд нь гажигтай төрвөл, эм эгтэй түүнийг алах эрхтэй байв. Нөхөр нь хадмындаа аьдрах нь элбэг байсан бөгөөд, эхнэр гуай салахыг хүсвэл нөхрийн хувцсыг боогоод гадаа шидчихдэг хаячихдаг байв....

Манж нарыг ч гэсэн дээ. Манж улс,  үндэстэн байхгүй болоод одоо хятадууд амьдардаг Ляонин, Хэбэй, Хэйлунзян, Цилин гэх 4 хятад муж болж үлдсэн.
Нэг швейцар эр:- Танай Улаанбаатарт манай хотуудад байдаггүй олон төрлийн гутлын дэлгүүрүүд байна- хэмээн гайхан ярьж байсан. Дээр үед Унгарын мэргэжилтнүүд монгол хүүхнүүдэд өрөөсөн гутал бэлэглээд, нөгөөг нь маргааш орой ирж ав гэдэг байсан гэх яриа бий. Гутал, хувцас, мөнгөний төлөө эх орон, үндэстнээ ч худалдах, устгахаас ч буцахгүй эмс
 бол монгол охид, эмс гэхэд гэвэл ихээхэн гүтгэлэг, доромжлол болохгүй байх.

Америкад "Mongols" гэх мотоциклийн клуб бий. Монголчууд тэнэмэл цагаачид, "Монголоос гаралтай хөх толботнуудад" уусаад дууссаны дараа "Монгол" гэх жип нь давхиж явах байлгүй дээ. Монгол улс, үндэстнээс эцэст нь нэг жип л үлдэх бий...

"21-р зуун гэхэд дэлхийн хүн ам 10 тэр бум давж, олон оронд хүн амын хэт өсөлт болох нь одоо харагдаж байхад Төв Азийн өндөрлөг нутагт 1.5 сая гаруй хавтгай дөрвөлжин км нутаг үндсэндээ эзэнгүй шахам хэний ч анхаарал татах учиртайг бид бас бодолцох хэрэгтэй. 
Манай дэвсгэр нутагт харь орноос шилжин суурьших явдалд ямар ч сүрдүүлэг, зэр зэвсэг огтхон ч хэрэггүй. Зүгээр хамтран ажиллаж байгаа ба хөрөнгө оруулалт хийх гадаадын иргэд, тэдний хамаатан садан, хамтран зүтгэгчид, аялал жуулчлалаар ирэгсдээс үлдэж хоцорсон хүмүүс нутагшин суурьшсаар байтал манай улсын газрын зураг, төрийн сүлд, далбаа үлдээд нэг мэдэхэд Монгол нэртэй олон үндэстний холимог улс болон хувирна. Энэ үед монголчуудын генийн санг хамгаалах, эрх чөлөөг дээдлэх, Монгол орны тусгаар тогтнол, үндэсний эрх ашгийн тухай асуудал цаг хугацааны хувьд нэгэнт хожимдсон байх болно". "Газрын төлөө тулалдаан эхэллээ".  О. Дашбалбар. 1996.12.10.

No comments:

Post a Comment

Note: Only a member of this blog may post a comment.