Зураг дээр: Зөвлөлтийн цэргүүд Халхын
Зураг дээр: Халхын Голын байлдаанд амь үрэгдсэн цэргүүдийн ясыг дахин оршуулж байна: https://www.caaknews.mn/view/8294991/
Зөвлөлтийн 9284 цэрэг амь үрэгдсэн, Монголын 274 цэрэг амь үрэгдсэн.
Ц.Лоохууз:.. Монгол Улсад өнгөрөгч 20-р зуунд хоёр том дайн болсон гэдэг. Ачир дээрээ Дорнодын Баянтүмэнд айлын жорлон дээр Японы ганц бөмбөг унасныг эс тооцвол тийм ч сүртэй тулалдаагүй байдаг. Гэхдээ бид бас ЗХУ-ын армитай мөр зэрэгцэн Хятадын газар нутгийг Японы милитарист өнгөлзөгчдөөс чөлөөлсөн түүхтэй...".
1990 онooc хойш Монголд ЗХУ, оросуудыг шүүмжлэх эрх чөлөөг ардчилал өгсөн. Энэ нь бас, Хятадын эрхшээлд орсон Ар Монголыг цагаан, улаан оросууд аварсанд хорсож явдаг этгээдүүдэд оросуудыг гүтгэх, доромжлох бололжийг олгосон...
Зарим этгээд монгол хүмүүсийн дүрээр нийгмийн сүлжээнд оросуудыг тасралтгүй хараан, доромжилж байна. Тэдний зорилго нь- Монгол Улс оршин байгаагын гадаад баталгаа байсаар ирсэн оросуудын зэвүүцлийг хүргэх.
Жишээ нь, 1918-1919 онд Монголыг ямар ч эсэргүүцэл амсалгүй эзэлсэн хятад цэрэгт 1920-1921 онд саад болсон цагаан, улаан оросуудад зуучилсан буриадуудад хорсож явдаг, бас сэтгэцийн эмгэгтэй нэг этгээд sonin.mn-д өдөр бүр олон сим-ээс орос, буриадуудыг харааж, доромжилж, басамжилсаар байна:
"Дунд голын гудамжийг Казахстаны нэрэмжит гудамж болгоно" нийтлэлийн доорх комментууд нь:
Зочин 212.8.249.177 7 өдрийн өмнө
Шовинист Оросууд гар хөл буриадуудтайгаа жирийн Монголчуудыг Түрэг ислам ертөнцийн эсрэг турхирдаг. Энэ турхиралт анх 16-р зуунд Оросууд Азид ирэхэд эхэлж Төв Азид түрэг Казах ойрд Монголчуудыг аль алиныг нь сөнөөсөн
Зочин 143.198.36.119 7 өдрийн өмнө
Буриад та нарын Оросуудаа алгадуулдаг Москвагийн гудамж гэвэл дээр.
***********************
"Борисович Брилёв Улаанбаатар хотыг Азийн Женев гэж дүгнэв" нийтлэлийн доорх комментууд нь:
Курица не птица Монголия не заграница 167.99.176.82 12 цагийн өмнө
Орос хэл Монголд үндэсний хэл болчихсон байсан социализмд Оросууд биднийг ил цагаан дооглож,өгөөдөж, доромжилдог байсан.Орос хэл орос буриадуудын л хэл бол Англи дэлхийн хэл.Ханз азийн бичиг.
Ха ха ха 84.68.161.219 18 цагийн өмнө
Хулмастай, өмхий санаатай орос баагийгийн хошного санаатай гашуун хошигнолд итгээд баярлаад байна уу
Зочин 176.126.83.98 11 цагийн өмнө
64.119.19.13 Хужаа гэж манийгаа айлгадаг орос буриадууд даан ч Монголчуудыг турхирдаг Хужаа Хасгуудаасаа доорд үздэг.
Зочин 185.180.223.193 12 цагийн өмнө
Европ гэж гайхуулдаг Оросууд Азийг доорд үздэгээс Монголчуудыг бол бүүр хамгийн доорд тавьдаг.
Рамзан 202.9.47.42 17 цагийн өмнө
100 жил оросын боол явлаа..одоо урд хоршдоо итгэж эдийн засгаа хогжуулиедээ. Оросууд хургэн женкогоо еронхийлогч болгож байгаад томор замыг дампуурууллаа
Хужаа танкны орос үлгэр 185.180.223.193 12 цагийн өмнө
Орос буриадууд Монголчуудыг Хужаа Хасаг мангасуудаар айлгаж турхираад ганцаардуулж атгандаа байлгадаг.
Бурят тарбаган 176.126.83.98 11 цагийн өмнө
Хого хого.
Зочин 159.203.14.132 1 өдрийн өмнө
Хэ хэ.Монголчуудын тэнэгийг орос буриадууд шүүдэг цаг дуусчихсан л даа.
*******************
"Орос, Монголын хувьд алдагдсан түүхэн том боломж" нийтлэлийн доорх комментууд нь:
сталины оронд ринчен бямбааг лениний оронд марко полог сүхбаатар чойбалсан цэдэнбалын мавзолейг устгаж оронд нь чингэсийг залж сталины холын харааг муутгах гээд элбэгдорж бат үүл бямбасүрэн да ганболд мэтийн гудамжны залууст буриад авгайтай бат мөнх төр өгсөнөөр монголын төр ганхаж түүхэн доройтолдоо орсон юм эртний дэлхийн түүх дундат зууны түүх СССР-ийн түүх шинэ түүх шинэхэн түүх америкийн түүх мэдэх ч гүй хүмүүсийг гаргаж төрийн эргэлтээр авсан БНМАУ сүлд бүхнийг хөрөнгөтөний ардчилсан улс шиг болгосон одоо зүгээр л хөрөнгөтний ардчилсан олигархийн улс болсон майн рид хөрөнгөтний олигархын засаглал "" зөвхөн байдаг тухай " морь унасан толгойгүй хүн"" зохиолд дурджээ
Орос буриадуудын мунхруулга 185.180.223.193 12 цагийн өмнө
Нацист Герман шовинист Орос шиг Азийн ард түмнүүдэд дайсагнаж байгаагүй. Оросуудын 100 дамжин устгаж байсан олон үндэстнүүдийг Халимаг,Татар, Чеченчүүдээс эхлээд түр зуур ч гэсэн аварсан. Азийн Турк Японтой ч холбоотон байсан.
Зочин 145.239.133.204 10 цагийн өмнө
Грузинууд бидэнд Оросууд шиг анхнаасаа дургүй. Дээр нь Кавказыг 18 зуун болтол Халимагууд хатуу гараар барьж байсан юм. Жич орос буриадууд үргэлж Сталин Монголын тусгаар тогтнолыг нь Англи Америкаар зөвшөөрүүлсэн гэж мунхруулдаг. Үнэндээ бол статус квог зөвшөөрүүлсэн. Тэгэхдээ бидэнд сайндаа биш Оросын эрх ашгийн тулд. Ингэснээр Оросууд 1924 онд Хятадтай нууц гэрээ байгуулахдаа Монголыг Хятадын нутаг гэж зөвшөөрснөөсөө татгалзаж өөрийн тоглоомын улсаа байгуулсан.Харин Америк Англи бол де юре ч гэсэн Монголыг Оросууд устгахаас сэргийлсэн
Зочин 145.239.133.204 10 цагийн өмнө
Япон Монгол руу дайраагүй буриадаа! Оросууд чинь манай газар нутагт Монголчуудын амь насаар Японыг өдөж Манж Монголын хилийг олон улсын жишгээр Халх голоор биш цаагуур нь Халхын сүмээр гэж турхираад байлдсан.Тэгээд болоогүй одоо болтол биднийг самурайнуудаас та нарыг бид л аварсан гэж пээдийдэг"....
***************************************************************************************************************************************************************************************************
*****************************************************************
*******************
Энэ этгээдийн "уран арга"-д монголчууд хариулснаас:
зочин 202.126.89.188 7 өдрийн өмнө
Сүүлийн үед яахлаарааа Хасаг, бурияд гээж хуцдаг боловаа... Өмнө Хасаг, Урианхай гээд яс хаядаг байсан... Бурияд, Хасаг хоёр түүхэндээ нэг ч удаа байлдаж үзээгүй шүү...
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
Даваасамбуугийн Мөрөн/1963-2003/
Олон жилийн өмнө "Ил Товчоо" сонинд Өвөр Монголын тэмцэгч Даваасамбуугын Мөрөны өгсөн ярианаас өнөөдөр монголчуудад сануулая.
"Ил Товчоо": -Сүүлийн үед Монголд зориулсан Эрээний нууц үйлдвэрүүд гэж ярих юм.
Даваасамбуугын Мөрөн:- Ер нь Монголд зориулж л чанаргүй барааг Эрээнд үйлдвэрлэж байгаа нь нууу биш. Ямарч баталгаагүй, хүний генд нөлөөлөх зүйл ч эдэн дунд бий. 1990 оны эхээр зөвхөн Хятадад орж байгаа монгол хүнд тариа хийж байсан.
Нэг сонирхолтой нь Монголд малын удмын санг хамгаалах хууль гэж байдаг атлаа өнөөдөр хүнийхээ удмын сан, монгол хүний генийг хамгаалах ямарваа нэгэн хууль алга.
1950-иад онд Хятадын удирдагч Жоу Энь Лай нэг сая хятад ажилчдийг Монголд үнэгүй ажиллуулья, Монголд хүчин зүтгүүлье гэж санал тавьж байсан. Хэрвээ тэр үед нам, төрийн удирдлагууд зөвшөөрөөд энэ сая хятад орж ирсэн бол өнөөдөр ямар болчихсон байх нь тодорхой бөгөөд монгол гэдэг үндэстэн гэдэг уусч үгүй болчихсон, Хятадын нэг дагуул улс байхсан. Гэтэл тэднээс үлдсэн цөөн хэдэн хүмүүсийнх нь үр сад өнөөдөр Лю овогт гэж байгаа шиг өчнөөн мянган Лю овогтнууд Хятадтайгаа нэгдэе гээд хашгирч байхсан. Өнөөдөр ч гэсэн 3000 гаруй хятад Дархан-Эрдэнэтийн зам дээр, дээр нь 10000 гаруй хятад цэрэг ирж Замын-Үүдээс Сэлэнгийн Сүхбаатар орох замыг барихаар ирэх гэж байгаа сураг байна. Үүн дээр өч төчнөөн ил, далд суурьшиж, байшин барилгын засвар чимэглэл, арилжаа наймаа хийдэг хятадууд байна. Энэ хятадууд бүгд л монгол авгайтай болохыг хүсэж, зарим нь болчихсон байгаа. Өнөөдөр монгол хүний амьдрал дорой хэцүү байгаа байдлыг ашиглаж, тэд хятад хүнийхээ генийг аль болох олноор үлдээхийг санаархаж байна.
..."Ил Товчоо": -Энэ чинь үнэхээр найрамдалт харилцаатай Хятад улс хөрш Монголдоо тусалж байгаа хэрэг биш үү?
Даваасамбуугын Мөрөн: -Тийм биш ээ. Энэ бол дампуурахын эхлэл, дампуурал. Энэ бол зүгээр нэг үйлдвэр уурхай дампуурч байгаатай адил юм биш, монгол үндэстний тусгаар тогтнолд аюул занал учруулхуйц үйл юм. Яагаад гэвэл хятадууд энэ хүмүүсээрээ дамжуулж өөрийн үйл ажиллагаагаа явуулж, олон зууны турш санаж мөрөөдсөндөө хүрэх зорилго тавих нь тодорхой.
Өнөөдөр Монголын Гадаад Харилцаанд маш их гажуудал гарч байна. Орос, Хятадтай харьцах харьцаа тэнцвэртэй байх ёстой. Гэтэл төрийн өндөрлөгт байгаа зарим түшмэд, тухайлбал Баабар, Д.Баярхүү мэтийн хүмүүс Оросыг муулж, Хятадын талаар ган хийж чадахгүй байгаа нь надад тун хачирхалтай санагдаж байгаа юм. Яг үнэн хэрэг дээрээ хятадууд Монголын талаар ямар муухай бодлого барьж, юу хийж байгааг харсаар мэдсээр мөртлөө ус балгасан мэт дуугүй байгаад нэг учир байх шигээ.
"Ил Товчоо": -Тэгвэл та сүүлийн үед манай Засгийн Газраас явуулж буй зарим бодлого, тухайлбал ГОК-ын асуудал, мөн улс төр судлаач Гадаад Харилцааны Яамны ажилтан Д.Баярхүүгийн зарим хэлсэн ярьсанд сэтгэл дундуур байна гэсэн үг үү?
Даваасамбуугын Мөрөн: -Би өөрөө Өмнөд Монголоос гаралтайн хувьд асуудлыг сайн ойлгож байна. Монгол Улс 70 гаруй жил Оростой сайн харилцаатай байсны үр дүнд өнөөдөр тусгаар тогтнолтой, хүн ам нь удам угсааны цэвэр байдалтай байгаа. Унаж яваад морио, ханилж яваад нөхрөө гэдэг үг байдаг шүү дээ. Монголын хил хязгаар, эдийн засаг, харилцаанд Орос, Хятад гэсэн хоёр их хүчин-улсууд байна. АНУ дэндүү хол байна. Тийм учраас Оросыг муулж байгаа энэ хүмүүс бол Монголд Хятадын нөлөөг ихэсгэж, Монголд Хятадын зах зээлийг бий болгохыг санаархаж байна. Хятад бол тэр бум гаруй хүн амтай, өнөөдөр тэдэнд тариалангийн газар, ундны цэвэр ус үгүй болж байгаа тийм ард түмэн. Өмнөд Монголд сүүлийн 50-иад жилийн дотор 30 гаруй сая хятад хүмүүс ороод ирчихсэн. Эрх мэдэл, эд хөрөнгө бүгд л хятадуудын эрх мэдэлд байна. Тэгэхээр Өмнөд Монголын гашуун хар түүхээс Ар Монголын түшмэд, зарим хүмүүс яагаад сургамж авахгүй байна вэ? "Хойноос ирээд хот минийх, хотонд ороод хонь минийх" гэдгийг хятад хүмүүс амьдрал дээр жинхэнэ баталдаг.
"Ил Товчоо": -Иймэрхүү маягаар үргэлжлээд байвал Өмнөд Монголын эмгэнэлт явдал Монголд давтагдаж болзошгүй гэдгийг л та хэлэх гээд байнаа даа?
Даваасамбуугын Мөрөн: -Тиймээ. Монголд байгаа хятадын эрлийзүүдийн хамгийн муухай нь өөрсдийгөө халх гэдэг мөртлөө буриад, өвөр монгол, ойрад зэрэг үндэстэн ястнуудыг -Энэ бол халх хүн биш ээ, хятад, орос хүн-гэцгээж монголчуудын хооронд яс хаяж, өөрсдийнхөө зорилгод хүрэхийг эрмэлздэг...
"Ил Товчоо": -Тэгэхээр төрийн эрх бүхий албыг хашиж байгаа хүмүүсийн удам гарал нь цэвэр байх ёстой гэж та үзэж байна уу?
Даваасамбуугын Мөрөн: -Тийм юм уу даа. Хамгийн гол нь гол гол албан тушаалуудыг хятадын эрлийз хүмүүс барьснаас болоод асуудлыг гуйвуулах, төрийн бодлогыг гажуудуулах асуудал гарч байна шүү дээ. Жишээлбэл, энэ асуудлыг Бал даргын үед маш зөв баримталж байсан. Одоо л муулаад байгаагаас биш Бал даргын бүхий л үйл ажиллагаа нь буруу байгаагүй шүү дээ.
Би хэдийгээр Өмнөд Монголоос гаралтай ч Монгол Улсын хууль зүйн дагуу 1995 оны 10-р сард Гадаадын асуудал эрхэлсэн зөвлөл хуралдаж, надад харьяалалгүй хүний статус олгосон. Би өөрөө цэвэр цусны монгол хүн, тийм учраас Монголынхоо талаар би үг хэлэхгүй юм бол хэн хэлэх вэ дээ. Би энэ бүхнийг, Хятадын Монголын талаар явуулж байгаа зүйлийг мэдэрч, мэдэж байгаа учраас Монголын ард түмэнд хэлэх ёстой. Хэрвээ би амин хувиа бодсон бол аль нэгэн пүүс компанид ямар нэгэн ажил хийгээд, бүр Хятадад үйлчлээд явбал чадах байсан. Гэтэл миний нэгэн ижил Өмнөд Монголын зарим хүмүүс энд ирчихээд хятадуудад үйлчлээд л, бялдуучлаад л, мөнгөний төлөө л явж байна шүү дээ. Би ингэхийг хүсэхгүй байна. Би эцэг эхийгээ алуулаад, ах дүүгээ хорионд оруулаад ингэж яваа нь Монгол Улсын тусгаар тогтнол, Монгол оршин тогтнохын төлөө юм...
*******************
Н.Номинчимэд:
"...Одоо би Юань гүрний төгсгөл үед монголчууд хятадаас хөөгдөн гарч буй тухай нэгэн түүхэн роман бичиж байгаа болно. Тэнд бүр аймаар юмс бий. Эх нутаг руугаа буцан нүүж явсан хэдэн мянган монголчууд хятадын улаан алчууртны босогчидтой тулгарч ялагдахад 7 наснаас дээшх эр хүйстэй бүхнийг нь алж, 7-оос доошхийг нь засаж, эмсийг нь хүчирхийлээд дараа нь алж, үлдсэнийг нь боол болгон авч явсан байдаг. Нөгөө талд Юань гүрний монголчууд ч хятадуудыг ихэд дарлаж, зовоож байсан. Бүр нэг иргэн хүнээс ирээдүйд төлөх учиртай 120 жилийнх нь татварыг урьдчилаад авчихсан тохиолдол ч түүхэнд тэмдэглэгдэж үлдсэн. Хятад оронд кастын систем бий болгож, хамгийн адагт нь хятад үндэстнийг оруулсан гэх мэт зүйлс бас бий. Түүний ч өш хонзон биз. Гэхдээ тэд өш хонзонгоо илүү харгис хэрцгий, хорон авдаг түүх бий.
1880-аад онд Умард хятадад гарсан Ихэтуаны бослогын хөлд Өвөрмонголын ЗууУд орчмын 150 000 монгол иргэн хядуулсан хачин аймаар түүх бий. Жирэмсэн эхийн ургийг нь гаргаж нүүрийг бүтээж, эр хүүхдийг засаад хэсэг байлгасны дараа алж, тархи руу нь гадас хадаас шааж гэх мэт.
Мөн саяхан 1960-аад онд болсон Соёлын довтолгооны үеэр хэдэн арван мянган өвөр монголчуудыг хүний санаанд багтамгүй тамалж алсан явдал ч бий. Санаанд багтах ч аманд ч багтамгүй тийм тамлал, хэрцгийлэл.
Манайх манж, хятад, төвдийн нөлөөнд хоёр зуу гаран жил болж, тэгэхдээ бас тэдний энэ бурангуй харгис соёл манайд орж ирж байсныг нотлох зүйл 1930-аад оны дүрвэлт, бослого зэрэг хэрэг явдлуудаас маш тодорхой илэрдэг. Монгол хүн нэгнийхээ зүрх сугалах, арьсыг нь хуулах, шөрмөсийг нь сугалах, шатаах, хуйхыг нь хуулж, аманд нь чихэх гэх мэт.
Хятадуудын харгис хэрцгийн тухай бичвэл далай шиг юм гарна. одоо ч муур нохойг торонд хийж байгаад гаднаас нь амьдаар нь хуйхалчихдаг, могой хулганыг буцалж буй усанд хийгээд халбагаар дарж байгаад чанадаг гэх мэт хачин балай бичлэгүүдээ ид хав болгон нэтээр цацалж л байдаг. Би гүтгээгүй шүү. Бодит байдал тэр юм..."
*********
"...Эхнэрээ а.лчих шахам зо.дож нүдээд байдаг, бас хэл амаар доромжилж үзээрийн муухай хашхирч орилдог хүмүүс олныг харсан. Ер нь ажиглаад байхад тийн хань ижилдээ ширүүн хүмүүс ихэвчлэн хятад цустай байдаг. Тэд машид хахир хатуу сэтгэлтэй. Шунал та.чаал ихтэйгээр барахгүй, хүний эд хөрөнгөнд тун ширүүн. Мөнгө төгрөг эрх мэдлийн төлөө нүдээ ухаж өгөхөөс ч буцахгүй хүмүүс харагддаг. Жинхэнэ Монгол хүн бол их зөөлөн сэтгэлтэй л л дээ. Уурлаж бухимдсан ч наанатай, цаанатай. Хүнтэй муудалцсан ч барагтай өш хонзон санахгүй, цаад хүний мянгантай буруу байлаа ч түүнээс түрүүлж уучлалт гуйж байх жишээтэй. Аливааг ихээ саруулаар хардаг, бас зэгсэн шударга хэрнээ өр зөөлөн хүмүүс бол Монгол хүн. Хятад цустай хүмүүс ихэвчлэн хор найруулж амьдрахын дээр, зэрлэг балмад зантай. Хүн зодохдоо аймшгийн хорлонтой зодож гэмтэл учруулна. Хэрэлдсэн ч хүнийг голд нь ортол гомдооно. Бусдын сайн сайхныг олж харах нь бага. Бусдын түрийвчтэй хүртэл тооцоо бодчих гээд байх. Мал ахуй, ан амьтан байгаль хайрлан хамгаалах сэтгэл тун маруухан. Тэд устгаж үгүйрүүлэх ажилд дадмаг. Бусдыг дагтан хонжиж өөртөө ашигтайгаар зогсохгүй нөхдийг хохироочхоод өчүүхэн төдий ч гэмших нь үгүй. Хятад цустай хүмүүс нас ахих тусам монгол биш, цаад шинж төрх нь улам л тод мэдэгдээд ирдэг юм билээ..."
Х.Батмэнд
Эцэст нь хэлэхэд монгол, хятадууд хоорондоо тааламжгүй болсон нь 1847 онд Өвөр Монголд анзаарснаас ч олон зуун жилийн өмнөөс эхэлжээ:
"1847.5.06:
...По рассказам здешних монголов, объясняющихся по-китайски довольно хорошо, Долон-нор отстоит отсюда на восток в двух днях пути. – Взаимные отношения монголов и китайцев странны; первые ненавидят последних, а последние глубоко презирают их..."
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.